Làm gì khi nhận được tin bạn sẽ bị đuổi việc (layoff)?

Những lời khuyên về việc có quỹ dự phòng, giữ vững tinh thần và tìm kiếm công việc mới, các bạn có thể tìm thấy ở nhiều nơi khác. Ở đây, mình sẽ tiếp cận câu chuyện từ góc độ pháp lý để giúp các bạn bảo vệ mình tốt nhất.

1. Bình tĩnh kiểm tra lý do chấm dứt hợp đồng lao động

Trước tiên, hãy kiểm tra Luật Lao động và xem lý do công ty đưa ra có hợp pháp không. Nếu công ty bạn thành lập tại Việt Nam, họ không thể ngay lập tức đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (sau đây mình dùng từ "đuổi việc") (trừ khi hợp đồng đã hết hạn và bạn đã biết trước điều này).

Nếu lý do công ty đưa ra không rõ ràng hoặc cảm thấy không đúng, bạn cần kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ lao động của mình.

2. Lý do sa thải có đúng quy định không?

Một số lý do thường được công ty đưa ra như:

Không đạt KPI

Không hoàn thành công việc

Tái cơ cấu hoặc cắt giảm nhân sự

Hãy rà soát lại hợp đồng lao động, nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể, hoặc bất kỳ quy định nội bộ nào liên quan đến đánh giá hiệu suất và chấm dứt hợp đồng. Nếu công ty không có quy định rõ ràng hoặc áp dụng quy định một cách bất hợp lý, bạn có cơ sở để phản đối. Công ty có thực sự tái cơ cấu không?

Bên cạnh đó, hãy thu thập và lưu lại toàn bộ bằng chứng thể hiện rằng bạn đã hoàn thành công việc theo yêu cầu (email, báo cáo công việc, phản hồi từ cấp trên, v.v.). Nếu sau này có tranh chấp, những bằng chứng này sẽ giúp bảo vệ bạn.

3. Công ty đã tuân thủ quy trình "đuổi việc" bạn chưa?

Ngay cả khi lý do "đuổi việc" hợp lý, công ty vẫn phải tuân thủ quy trình đúng luật. Một số điểm bạn cần kiểm tra:

Nếu là đơn phương chấm dứt hợp đồng, công ty có báo trước ít nhất 30 hoặc 45 ngày theo quy định không?

Nếu là sa thải do vi phạm kỷ luật, công ty có tổ chức họp xử lý kỷ luật đúng quy trình không? Bạn có được mời tham gia và có biên bản cuộc họp không?

4. Trao đổi với công ty về thỏa thuận chấm dứt hợp đồng

Sau khi xem xét tất cả các yếu tố trên, bạn nên chủ động thảo luận với công ty. Mục tiêu không chỉ là xác định xem việc chấm dứt hợp đồng có hợp pháp không, mà còn là đàm phán một gói hỗ trợ hợp lý.

Hãy chuẩn bị sẵn các lập luận, bằng chứng và xác định trước những gì bạn muốn đạt được trong cuộc thương lượng. Một gói hỗ trợ hợp lý có thể bao gồm:

Tiền bồi thường (nếu công ty chấm dứt sai luật)

Tiền trợ cấp mất việc theo quy định

Các quyền lợi khác như bảo hiểm, lương tháng 13, ngày phép chưa sử dụng

5. Sẵn sàng cho việc khởi kiện nếu cần thiết

Mình hiểu rằng "vô phúc đáo tụng đình", nhưng nếu thương lượng không đạt kết quả, bạn có thể phải cân nhắc đến phương án khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.

Trước khi quyết định, bạn cần xem xét:

Thời hiệu khởi kiện: Theo Bộ luật Lao động, bạn có 1 năm để khởi kiện tranh chấp lao động kể từ ngày quyền lợi bị xâm phạm.

Xác suất thắng kiện: Nếu bạn có đủ bằng chứng chứng minh công ty chấm dứt hợp đồng trái luật, bạn có thể được bồi thường tiền lương, các khoản trợ cấp và thậm chí phục hồi công việc.

Rủi ro và chi phí: Việc kiện tụng tốn thời gian, công sức và có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của bạn trong ngành. Hãy cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định.


Để chuẩn bị tốt hơn, bạn cũng nên đọc trước các bản án về tranh chấp lao động để hiểu xu hướng giải quyết của tòa án.

Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích với các bạn. Khi gặp tình huống này, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh, hiểu rõ quyền lợi của mình và biết cách bảo vệ bản thân. Nếu cần, hãy tham khảo ý kiến của luật sư để có hướng đi tốt nhất.

Chúc các bạn luôn vững vàng trên hành trình sự nghiệp của mình!